فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش تاب اوری

فصل دوم مبانی نظری و پیشینه پژوهش تاب اوری

در  58صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc

قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه

تاب آوری

سال هاست كه تاب آوری به عنوان یك استعاره تأثیرگذار از علوم طبیعی وارد روان شناسی شده است. این مفهوم به شیوه های گوناگونی تعریف شده و دارای ادبیات پیچیده و وسیعی بخصوص در روانشناسی رشد بوده و در مددكاری اجتماعی و جامعه شناسی نیز رو به افزایش است. به دلیل اینكه تاب آوری به روش های گوناگون و نیز در موارد متفاوت استفاده می‌شود، منتقدان ان را حشو و زائد می‌دانند (لوتار و همکاران 2000). علی رغم این انتقادات ، محققان از سال 1980 به بعد، به شكل سرسختانه ای به تاب آوری به عنوان یك مفهوم نظام مند توجه نشان می‌دهند. و از آن به عنوان یك ایده كاربردی با ارزش عملگرایی بالا حمایت  می‌كنند (هارت، بلینكو و توماس[1]،2007).

طرفداران عملكرد توانایی محور به جای تمركز بر آسیب معتقدند كه حوزه روانشناسی مثبت برای متخصصان فرصتی فراهم خواهد كرد تا با داشتن ابزار های جدید، مراجعان خود را از چشم انداز وسیع تر و كامل تری بنگرند (والس[2]،2006).

از جمله عواملی كه باعث سازگاری هر چه بیشتر آدمی با نیازها و تهدیدهای زندگی می‌گردد تاب آوری است كه جایگاه ویژه‌ای در حوزه روانشناسی رشد، خانواده و بهداشت روانی دارد، به طوری كه هر روز بر شمار پژوهش های مرتبط با این سازه افزوده  می‌شود (جاکلون،1997، به نقل از کیخاونی و همکاران، 1390). عبارت خطرساز و تاب آوری در این حوزه از مطالعات تا حدودی رایج است و معمولاً از عبارات مشابهی مانند تاب آوردن، تاب آوری روانشناختی، تاب آوری هیجانی، سخت رویی و تدبیر، انعطاف پذیری و بهبود پذیری نیز نام برده  می‌شود. از تاب آوری به عنوان یك ایده خوب باارزش عمل گرایی بالا برای كمك و تقویت افراد در مواجهه با ناملایمات و حفظ كردن آنان در برابر خطراتی كه در طول زندگی شان به وجود  می‌آید، یاد  می‌كنند (هارت، بلینكو و توماس،2007).

ورنر از جمله اولین دانشمندانی بود كه در دهه 1970 از اصطلاح تاب آوری استفاده كرد، او گروهی از بچه های منطقه كایوایی در هاوایی را مورد مطالعه قرار داد كه درفقر بسر می‌بردند و یا با والدین بیمار روانی یا الكلیك و یا اخراج شده از كار زندگی  می‌كردند از این تعداد دوسوم در سنین بالاتر رفتارهای ویرانگر از خود نشان دادند، اما یك سوم رفتارهای مخربی نداشتند، گروه اخیر را تاب آور نامید. میزان تاب آوری برای بسیاری از كودكان یكسان نیست زیرا آهنگ رشدشان نیز متفاوت است. به این معنی كه ما نمی‌توانیم از آنان انتظار داشته باشیم از مدل و تكنیك های مشابهی برای شكل دهی تاب اوری خود استفاده كنند، بلكه ما می‌توانیم تاب اوری را به كودكان مشابه با شیوه ای كه به آنان آموزش می‌دهیم چگونه فوتبال بازی كنند یا چگونه از ابزار موسیقی استفاده كنند، آموزش دهیم (وانگ و گوردون[3]،1994).

عوامل ارتقاء تاب آوری به طور مشترك در سه سطح مورد بحث قرار گرفته اند كه عبارتند از عوامل فردی، خانوادگی و عوامل اجتماعی كه افراد در آن زندگی  می‌كنند. لذا ارزیابی ظرفیت سازگاری یك فرد ناشی از ارزیابی جامع هر یك از این سطوح است و به همان میزان كه نیاز به مداخلات مؤثر برای رشد منابع و مهارتهای درونی فرد وجود دارد برای ارتقاء بیشتر تاب آوری بایستی به تغییر محیط اجتماعی نیز توجه شود، به طوری كه بتوانند بر مشكلات و تأثیرات منفی محیط، غلبه كنند (گارمزی[4]،1991).

تاب آوری به زبان ساده، تطابق مثبت در واکنش به شرایط ناگوار (والر،2001، به نقل از کیخاونی، محمدزاده، محمدی، نصراللهی، بیگلری پیر احمدوند1390) است.

با توجه به تأكید متخصصان بر آموختنی بودن مهارت های گوناگون تاب آوری (وینا، 2003، استرنبرگ و بری،1994)  می‌توان با آموزش این مهارت‌ها به افراد، سطح سلامت روانی و هیجانی آنان را افزایش داد و از این رو احساس رضایت مندی از زندگی را در آنها بالا برد. به باور استرنبرگ و بری (1994) با آموزش مهارتهایی همانند مهارت های ارتباطی، مقابله، جرأت بخشی و ابراز وجود  می‌توان تاب آوری و به دنبال آن سطح سلامت افراد را افزایش داد (به نقل از سامانی و همكاران، 1386).

فارلین و كارول[5](2000) در تحقیقی كه با عنوان برنامه مداخله گروهی برای افزایش سلامت روانشناختی نوجوانان در معرض خطر انجام دادند معتقدند كه امكان تلقین مهارت های تاب آوری در فضای درمان گروهی برای نوجوانان بیشتر فراهم است. نتایج نشان داد كه افرادی كه زیر چتر تاب آوری قرار گرفتند اظهار داشتند كه  می‌توانند تاب آوری را مدیریت كنند. علاوه بر این بنظر  می‌رسد مدارس می‌توانند نقش هدایتی در مدیریت تاب آوری را از طریق مداخلات گروهی فراهم آورند.

مهم ترین نتیجه کاربردی برآمده از دل پژوهش‌های تاب آوری، این است که می‌توانیم توانمندی افراد را ارتقاء دهیم به گونه‌ای که آنها احساس هویت و کارآمدی، توانایی تصمیم گیری، هدف گذاری و باور به آینده دست یابند و از این راه بتوانند نیازهای اولیه انسانی خود برای مهربانی، رابطه با دیگران، چالش، قدرت و معناداری را در شرابط طاقت فرسا بعنوان کانون توجه هرگونه مداخلات پیشگیرانه، آموزشی و رشد فردی قرار دهند. (یزدانی،1391).

2-2 احساس انسجام( مفهوم نزدیک به تاب آوری)

احساس انسجام که آنتونوفسکی آن را شرح داده، یکی از مفاهیم نزدیک و مشترک با مفهوم تاب آوری است که افراد را در برابر استرس محافظت می‌کند. آنتونوسکی[6](1987) سه جزء برای احساس انسجام در نظر گرفته است:

-           برخورداری از توان فهم امور؛ گستره‌ای که یک فرد موقعیت‌هایی را که با آنها مواجه می‌شود از لحاظ شناختی با معنا و قابل درک می‌بیند.

[1]-Hart, Blincow,& Thomas

[2]-Valles

[3]-Wang,& Gordon

[4]-Gormezy

[5]-Farlane, M.C & Carol

منابع فارسی

-         آزادی، سارا. آزاد، حسین 1389، بررسی رابطه حمایت اجتماعی، تاب آوری و سلامت روانی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های شهر ایلام. مجلۀ علمی- پژوهشی طب جانباز، سال سوم، شماره (12) ، 48-58.

-         ابوالقاسمی، عباس.کیامرثی، آذر. آق، عبدالصمد 1390، ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میانسالان، روانشناسی و دین، سال چهارم، شماره چهارم، 27- 41.

-         احمدی، غلامعلی 1380، کاربرد روش حل مسأله در آموزش علوم، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 65، 11- 46.

-         احمدی،خدابخش.عبدیان، شهره.سلیمی، سیدحسین 1389، ارتباط مهارت حل مسأله و رضایت زناشویی. روانشناسی معاصر(ویژه نامه)، شماره پنجم، 46-44.

-         اعزازی، شهلا1380، خشونت خانوادگی، نشر سالمی. تهران.

-         افروز، غلامعلی. معتمدی، فرزانه 1384، "خودكارآمدی و سلامت روانی در دانش آموزان عادی و تیزهوش" روانشناسی ایران، شماره 6. 5 - 69.

-         اکبری، ابوالقاسم 1381، مشکلات نوجوانی و جوانی، نشر ساوالان. تهران.

-         اکبری، مهرداد. رازع، حسین 1391، پیش بینی رفتارهای مخاطره آمیز در نوجوانان و ارتباط آن با هیجان طلبی و سبک های تصمیم گیری، پژوهش در سلامت روانشناختی، دوره ششم، شماره اول، 57-65.

-         البرزی، شهلا. محبوبه، البرزی 1385، بررسی رابطۀ خودمختاری و کیفیت زندگی در دانشجویان استعدادهای درخشان دانشگاه های شیراز، روانشناسی 39، سال دهم، شماره 3، 321-334.

-         امامی، طاهره. فاتحی زاده ، مریم. عابدی، محمدرضا 1385، مقایسه اثربخشی دو شیوه شناختی- رفتاری و آموزش والدین در افزایش عزت نفس دانش آموزان، مجله دانش و رفتار، شماره 19، 65 - 74.

-         انصاری جابری، علی. راوری، علی. کاظمی، مجید. 1380،" تأثیر روزه رمضان بر عزت نفس دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی و پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان"، مجله اندیشه و رفتار، سال هفتم، شماره 1 و 2، 63 - 67.

-         بابایی، نگار 1385، بررسی روش‌های تقویت عزت نفس در نوجوانان، مجله رشد مشاور مدرسه، دوره یکم، شماره 4 ، 8 - 17.

-         باریكانی،آمنه 1387، رفتارهای پرخطر در نوجوانان مدارس راهنمایی و دبیرستان های شهر تهران، روانپزشكی و روانشناسی بالینی ایران، شماره 53، 192- 198.

-         باقری، خسرو 1374، نگاهی دوباره به تعلیم و تربیت اسلامی، انتشارات مدرسه، تهران.

-         بحرینیان، سید عبدالمجید. قائدی، غلامحسین. یاسمی،محمدتقی. ثقه الاسلام، طاهره 1383، بررسی سوء مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، سال تحصیلی 81-80 طب و تزكیه، شماره 53، 78-66...

...