پیشینه نظری هدفمندسازی یارانه ها

معرفی مبانی نظری و پیشینه یارانه و هدفمندسازی آن جهت استفاده در فصل دوم پایان نامه

فایل دانلودی حاضر به طور کلی به مبحث پرداخت یارانه و هدفمندسازی یارانه ها و پیشینه آن؛ همراه با منبع نویسی کامل جهت استفاده به عنوان مبانی نظری پایان نامه تهیه گردیده است.

بخشهایی از متن پیشینه نظری

یارانه ها برای ایجاد درآمد و تعدیل در توزیع آن کاهش آثار ناشی از فشار بازار بر مصرف کنندگان و همچنین کاهش هزینه های تولید و حمایت از تولید کننده ارائه می شوند. هدف از پرداخت یارانه ها تخصیص بهینه منابع، ثبات قیمت ها، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و توزیع مجدد درآمدها می تواند باشد. بنابراین یارانه جزء سیاست های حمایتی دولت در راستای تصحیح و هدایت امور اقتصادی می باشد. زیرا عوامل متعددی سبب ایجاد عدم تعادل میان بخش های مختلف تولید، توزیع، مصرف و تجارت می گردند.

در دهه 1950 با مطرح شدن تفکر دولت رفاه توجه به شاخص های رفاه اجتماعی و کاهش فقر دخالت دولتها در این زمینه ها گسترش یافت. این نقش را اقتصاددانان قبول نداشتند، چرا که هر گونه دخالت دولت در اقتصاد انحراف از تعادل بازار را در پی داشت. از دهه 1970 با شکل گیری تفکر محوریت انسان در توسعه، این آگاهی ایجاد شد که برای مواجهه با مسائل مبتلا به توسعه نیافتگی کشورها سرمایه فیزیکی کافی نیست و حداقل به اندازه سرمایه فیزیکی، مسایل و سیاست های اجتماعی و شکل گیری سرمایه انسانی هم ضرورت دارند...

تاریخچه یارانه در ایران

نخستین جهت گیری حمایتی دولت در بخش کشاورزی در ایران به دوره صفویه مربوط می شود. ایران اولین نظام سهمیه بندی همراه با یارانه را در زمان جنگ جهانی تجربه نموده است. سابقه پرداخت یارانه به مفهوم کنونی آن به دهه 40 می رسد که این یارانه ها برای گوشت و گندم پرداخت می شد اما رقم آن قابل توجه نبود و تا قبل از افزایش درآمد نفت و بالا رفتن نرخ تورم این یارانه ها اندک بود. تا قبل از انقلاب در مرداد ماه 1353 دولت اقدام به تاسیس و تشکیل صندوقی به نام حمایت از مصرف کننده نمود و در سال 1356 سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تاسیس شد که تمام وظایف صندوق به این سازمان محول شد. بعد از پیروزی انقلاب تغییراتی در تشکیلات اجرائی و نحوه توزیع کالاهای مشمول یارانه به وجود آمد. در دوران قبل از 1368 سیاست تثبیت اقتصادی دنبال می شد که فراگیری، استمرار و فزاینده بودن از ویژگی سیاستهای حمایت در این دوران بود و در واقع همه به نوعی یارانه دریافت می کردند، در هیچ مرحله ای پرداخت یارانه قطع نمی شد و در حد سقف معینی متوقف نبود...

هدفمندی یارانه ها

در میان سیاست های حمایتی دولتی در جهت از بین بردن فقر و یا کاهش آن مباحث مربوط به هدفمندی یارانه ها همواره یکی از پیچیده ترین ها به حساب می آید. هدفمندی سیاست های حمایتی منابع مالی را به سمت اقشاری که به واقع به آن احتیاج دارند جاری می کند، در مصرف این منابع صرفه جویی به عمل می آورد و کارایی سیاست های حمایتی را افزایش می دهد.

هدفمندی روشی است برای بالا بردن اصابت کمک ها به هدف مورد نظر. یعنی تلاش در جهت کسب اطمینان از اینکه گروه هدف در اولویت قرار گیرد و از دیدگاه کارایی یعنی حداکثر ساختن تاثیر و کاهش اتلاف منابع محدود. از این رو هدفمند کردن یارانه با هدف افزایش سطح برخورداری گروه های آسیب پذیر از حمایت ها، از جمله مباحث در زمینه اجرای سیاست های حمایتی و افزایش کارایی نظام حمایت اجتماعی است. در واقع رویکرد هدفمندی در عرصه سیاست های تامین اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب پذیر هدفی است که از یک طرف همه گروه های نیازمند و آسیب پذیر تحت پوشش این حمایت ها قرار گیرند و از طرف دیگر افراد غیر آسیب پذیر که جزء گروه هدف سیاست های حمایتی نیستند از این حمایت ها برخوردار نباشند...

فهرست مطالب پیشیته تظری

مقدمه

2-2 تاریخچه یارانه در ایران

2-3 آثار اقتصادی یارانه

2-4 اثر فقرزدایی یارانه ها

2-5 طبقه بندی یارانه

2-6 هدفمندی یارانه ها

2-7 روشهای هدفمندی و جایگاه شناسایی در هریک از آنها

2-7-1 هدفمندی انفرادی یا خانواری

2-7-2 هدفمندی اجتماعی

2-7-3 هدفمندی بازاری

2-7-4 هدفمندی جغرافیایی

2-7-5 هدفمندی جمعیتی

2-7-6 هدفمندی خوداظهاری

2-8 تجربه هدفمندسازی یارانه انرژی

2-8-1 لهستان

2-8-2 بلغارستان

2-8-3 اندونزی

2-9 تجربه هدفمندسازی یارانه مواد غذایی

2-9-1 مصر

2-9-2 تونس

2-10 آثار حذف یارانه

2-10-1 اثر تورم

2-10-2 اثر تورم بر تخصیص منابع، کارایی و انحراف امکانات تولید

2-10-3 تاثیر افزایش قیمت مواد غذایی بر مصرف خانوارها

2-11 سیاست های کاهش اثرات حذف یارانه ها

2-12-1 شاخص نسبت افراد فقیر

2-12-2 شاخص نسبت شکاف درآمدی

2-12-3 شاخص فقر سن

منابع